Afgelopen donderdag heb ik een dag allerlei workshops gevolgd in het kader van 'APK voor je loopbaan'. Ik denk dat het een heel goed ding is om af en toe eens kritisch te kijken naar je huidige loopbaan. Zo van: zit ik nog wel op mijn plek? Kan ik iets doen met de ervaring die ik heb? En zo kan ik nog meer redenen bedenken. Ik heb me opgegeven omdat het me nuttig leek en dat was het ook.
Van tevoren moest je je opgeven voor workshops. Het aanbod was groot, maar helaas zat een aantal van de workshops die ik had willen volgen al volgeboekt toen ik het las op ons intranet. Daarom kon ik een aantal workshops niet volgen en moest ik uitwijken naar andere. Eén daarvan was dus 'Wie heeft mijn kaas gepikt?'
En het was ook meteen de eerste van de dag.
Bij het kennismakingsrondje vertelde iedereen wat over zichzelf en algauw bleek dat al mijn mede workshopdeelnemers daar was omdat ze nu middenin een ingrijpende verandering op werkgebied zaten. Een organisatie werd opgeheven en men moest dus op zoek naar wat anders. Of men was medegedeeld dat men wat anders moest gaan doen (dat laatste kwam me wel heel erg bekend voor).
Voordat ik alle verhalen hoorde vroeg ik mij af waarom ik eigenlijk bij deze workshop zat. Wat mij ter ore kwam waren fasen die ik zelf al doorlopen had op het gebied van verandering. Maar terwijl ik me dat af zat te vragen, kreeg ik ineens het gevoel dat ik juist wél op de goed plek zat. Door mijn ervaring en fasen waar ik zelf al doorheen ben gegaan besefte ik dat ik mijn mede-workshoppers juist verder kon helpen en dat zette het even in een ander daglicht.
We moesten oefeningen doen en met elkaar in gesprek gaan over onze ervaringen met veranderingen. Terwijl ik in gesprek was met degene naast mij, realiseerde ik me ook dat ze in een rouwproces was blijven steken en dit was me bij meer mensen opgevallen. Opmerkingen als: "Normaal kan ik heel goed omgaan met veranderingen." En: "Veranderingen vind ik juist leuk, maar nu is het anders." Waren eerder regel dan uitzondering. Dat zette me aan het denken.
Iedereen die de mededeling krijgt dat er iets ingrijpend gaat veranderen, reageert daar anders op. Maar wat ze allemaal gemeen hebben, is dat ze vergeten te 'rouwen' om wat ze gaan verliezen of verloren hebben. Ze staan zichzelf niet toe boos en/of verdrietig te zijn over hetgeen ze gaan verliezen of verloren hebben en daar blijven ze 'hangen'. Ze komen niet meer verder en voelen zich afgeremd, futloos en zien het even niet meer zitten. Hoe ik dit weet? Ik heb het zelf mee gemaakt. Toen mij twee jaar geleden werd verteld dat mijn functie in Zwolle ophield te bestaan en dat ik me moest gaan oriënteren op wat anders, heb ik dat heel kalm aangehoord en meteen vooruitgekeken. 'Regeren is vooruitzien' toch?
O, en dat ging in het begin ook best wel goed. Tot het moment dat ik zomervakantie kreeg en instortte. Ineens had ik nergens zin meer in, hoewel ik altijd veel dingen interessant vind, kon het me nu allemaal eigenlijk gestolen worden. Dat was heel raar en paste zo niet bij mij. Daar moest ik dus wat mee gaan doen.
Via de huisarst werd ik doorverwezen naar een psycholoog en de bedrijfsarts verwees me ook naar een psycholoog. Volgens haar was ik 'ergens blijven hangen in het rouwproces'. Rouwproces? Welk rouwproces?
Het woord rouwproces wordt over het algemeen alleen gebruikt bij sterfgevallen, maar geldt zeker ook voor verliezen op andere vlakken, zoals bijvoorbeeld het verlies van je baan. Je hebt jarenlang in hetzelfde kringetje gewerkt, met dezelfde collega's samen gewerkt, in hetzelfde kantoorgebouw gewerkt... Enfin, jullie snappen me denk ik wel. Dat verlies je allemaal wanneer je je baan verliest, of wanneer je organisatie ophoudt te bestaan. En dit brengt woede en verdriet met zich mee, alleen staan we deze gevoelens niet toe 'want we moeten verder'. Daarom gaat het fout. Toen ik mezelf toestond boos en verdrietig te zijn en dat ook tijdens gesprekken met de psycholoog, kon ik daarna verder en zag ik ineens weer mogelijkheden.
Ik vertelde mijn gespreksgenoot dat ik dacht dat ze in een rouwproces was blijven hangen en legde uit wat ik ermee bedoelde. "Dus ik moet boos in een kussen stompen en huilen?" zei ze. "Als dat jouw manier van uiten is, ja. Sta jezelf toe om boos en verdrietig te zijn, anders kun je niet verder." Aan de reactie te zien was dit iets nieuws voor haar, maar ze besefte wel dat ik gelijk had.
Later in de workshop werd aandacht besteed aan de rouwcurve van Elisabeth Kübler-Ross. Deze curve of fasen zijn wel opgesteld met het rouwen na de dood van een geliefde in gedachten, maar zijn ook toepasbaar bij andere vormen van rouw. (Ontkenning, Protest/Boosheid,Onderhandelen/Vechten, Depressie en Aanvaarding) De workshopleidster had wel iets andere benamingen gegeven aan de fasen, maar het was goed toe te passen. Ze vroeg wie er ervaring had met deze rouwcurve en ik zat hevig te knikken.
De kaarten werden neergelegd en toen werd mij gevraagd mijn 'verhaal' te doen.
Ik besteedde extra aandacht aan de fase protest/boosheid omdat deze vaak overgeslagen wordt en benadrukte dat je jezelf moest toestaan boos en verdrietig te zijn. Dat je pas daarna verder kunt en dat je dan ineens allerlei mogelijkheden op je pad tegenkomt. Dat kon ik illustreren met voorbeelden. Ik eindigde met dat ik nu een plek heb qua werk waar ik helemaal op mijn plek zit en waar mijn vaardigheden goed tot hun recht komen.
De workshopleidster bedankte me voor het delen van mijn ervaringen en we gingen terug naar de zaal voor het resterende deel van de workshop. Eén van de andere aanwezigen stelde mij de terechte vraag waarom ik hier eigenlijk zat. Ik vertelde dat de workshops van mijn keuze vol zaten en dat ik me daarom voor deze had opgegeven. Dat ik me in het begin ook af had gevraagd of ik hier wel goed zat, maar daar anders over ging denken nadat ik alle verhalen van de anderen had gehoord. "Ik realiseerde me op dat moment dat ik jullie misschien juist op weg kon helpen verder te gaan." De workshopleidster grapte dat ze mij speciaal had ingehuurd. Maar daarna zei ze: "Ik hoop dat jullie allemaal wat hebben gehad aan het verhaal van Corine en bedankt dat je dit met ons wilde delen." "Graag gedaan," antwoordde ik.
Wie heeft mijn kaas gepikt? is geschreven door Spencer Johnson en kost €19,95 nieuw (tweedehands ook via Bol.com)
